Kabızlık zaman zaman her insanın yaşayabildiği bir durumdur. Aralıklı olarak önemli bir hastalığın göstergesi olabilir. Karında stres ve şişlik kabızlığın genel belirtisidir. Kabızlık denildiğinde çoğunlukla seyrek dışkılama anlaşılır. Olağan, dinç kişi günde üç kere tuvalete çıkabileceği gibi, haftada üç kez de çıkabilir. Sayısal olarak olan değişiklikler kişinin aldığı besinlere, kalori, akıcı miktarına ve jurnal aktivitesine ast olarak değişkenlik gösterebilir. Seyrek dışkılama yanında, şiddet, sert ve ağrılı dışkılama da kabızlık olarak açıklama edilebilir. Çoğu hastada kabızlık basit yaşam biçimi değişiklikleri ile çare edilebilir.
Kabızlık nasıl gelişir ?
İnce barsaklarımıza günde sıradan 10 litre civarında istikrarsız kazanç. Bunun kaynağı içtiğimiz sıvılar, mide, safra, pankreas ve barsak salgılarıdır. Bu sıvının %90’ı ince barsaklardan emilir ve geri kalan 1 litre sıvı kalın barsaklara geçer. Burada da barsakların sonuna içten ilerlerken muhtevanın takriben %90’ı emilir ve günde sıradan 100 ml civarında bundan böyle barsakların son kısmı olan rektuma kazanç. Alışılagelmiş koşullarda 100 ml hacmindeki bundan böyle rektumu gerdiğinde tuvalet duygusal oluşur ve tuvalette istemli olarak anüsteki (barsağın dışarı açıldığı kısım) kaslarımızı gevşeterek tuvalete çıkarız. Bu his oluştuğunda tuvalete gitmeyip bu şehvetli erteler isek dışkı rektumda daha pozitif zaman ile kalır ve bundan daha pozitif akıcı çekilir, dışkı hacmi azalır ve tuvalet hissi ortadan kalkar, dışkı da sert hale gelir. Bir sonraki tuvalet duygusal oluştuğunda sert dışkıyı çıkarmak sorun olabilir. Dışkılama şehvetli oluştuğunda bunu tecil etmek süre içinde rektumun genişlemesine de niçin olur, bu da alışılagelmiş miktarda dışkının dışkılama hissi oluşturmasına engel olur. Bu Nedenle bir kısır döngü oluşur.
Bu yorumlama açık havada barsak hareketlerini azaltan bir takım durumlarda da dışkı barsaklarda çoğunlukla uzun zaman kaldığından çok istikrarsız çekilir ve rektuma az miktarda dışkı kazanç bu da tuvalet şehvetli oluşturmaz.
Kabızlığın sebepleri nelerdir?
Çoğu niçin kabızlığa neden olabilir. En önemlileri şöyle sıralanabilir :
-Diyette yeterli lif bulunmaması
-Durağanlık
-Tatmin Edici istikrarsız almamak
-Tuvalet şehvetli oluştuğunda bunu ertelemek
-Stres ve anksiyete
-Hayat türünden değişiklik; hamilelik, gezi gibi
-Bazı ilaçların alt etkileri
-Barsakları ya da diğer organları ilgilendiren bir takım hastalıklar (Ör: Tiroid, şeker, vs)
Nasıl tedavi edilir?
Doktorunuz size kabızlık sorununuz ve sindirim sistemi ile ilgili sorular soracak, barsak hareketleriniz, beslenme ve hayat tarzınız ile aldığınız ilaçları değerlendirecektir. Tüm bu sorular doktorunuza sorununuzun muhtemel nedenleri hakkında bilgiler verecektir. Ayrıntılı bir muayeneden sonradan belki bir takım tetkiklerin yapılmasını zorunlu görecektir. Birçok vakada olduğu gibi kabızlığa niçin olabilecek bir rahatsızlık saptama edilmediği durumda size korunma tedbirlerini anlatacak ve dışkınızın normal ülkü gelmesi için ilaçlar verebilecektir. Esas iki nesil ilaç gurubu mevcuttur. Birincisi lif ihtiva edenler, ikincisi ise dışkı yumuşatıcılardır.
Kabızlıktan nasıl korunabiliriz ?
Kabızlıktan korunmanın en kolay yolu çocukluk çağından itibaren tuvalet hissi oluştuğunda derhal tuvalete gitmektir. Elimdeki meslek bitsin ya da eve gidince tuvalete giderim gibi gerekçeler ile şehvetli tecil etmek kabızlığın gelişmesinde önemli rol oynar. Keza besinlerle tatmin edici miktarda lif almamak, eksik çalışma, yetkisiz değişken alımı, gerginlik, hamilelik, gezi ve barsak hareketlerini azaltabilen ilaçların kullanmak ta kabızlık nedeni olabilir. Bu durumların düzeltilmesi kabızlığın düzeltilmesinde önemli rol oynar.
Kabızlık nedeni ile ne vakit doktora gitmeliyim ? Kabızlık genellikle geçici bir durumdur ve kolaylıkla düzeltilebilir. Fakat bazen önemli bir hastalığın işareti olabilir ve mutlak doktora gitmeyi gerektirir. Bu durumlar şöyle sıralanabilir:
-Yeni ortaya çıkan izahsız kabızlık
-Yeni ortaya çıkan barsak hareketlerinde değiştirme
-Perhiz düzenlemeleri, egzersiz ve öteki önlemlere karşın bir haftadan artı devam eden kabızlık
-Dışkıda kan görülmesi
-Kabızlık ile birlikte gaz çıkaramama (yellenememe)