Günümüzde artan bir şekilde çoğaltma gösteren bir hastalık olan obezite, dünyanın önüne geçmekte zorlandığı en manâlı sıhhat sorunları başında gelmektedir. Obezite nedir, nedenleri ve tedavisi hakkında veri edinelim.
çoğunlukla obezite hastalığını tanımlayacak olursak, vücudun yağ kütlesinin yağsız kütlesine oranının fazla şekilde yükselme göstermesi, zirve uzunluğuna tarafından beden ağırlığının fazla şekilde artması olarak açıklayabiliriz. Yamalı beslenme, hareketsiz hayat ve birtakım sağlık durumu sorunlarının obezite gelişimi üstünde büyük rolü bulunmaktadır. Sağlığı bozacak ölçüde vücutta fazla yağ birikmesi hastalığı olan obezite, yaşam ömrünü, yaşam kalitesini, sosyal ve meslek hayatı içten etkilemektedir. Jurnal alınan enerji miktarı harcanandan az olursa kilo problemleri kendini göstermeye başlar. Bu şart giderek önemli boyutlara ulaştığında da obezite husule gelir.
Obezite Neden Olur? Obezitenin Nedenleri nelerdir?
Obezite hastalığının aşağı yatan böylece çok etken bulunmaktadır. Bunların başında eksik öncede bahsettiğimiz gibi sağlıksız gıda alışkanlığı, tembel yaşam tarzı ve bazı hastalıklar gelmektedir. Oysa obezite nedenleri bu kadarla sınırlı değildir. Bakın diğer hangi nedenler obezite hastalığına yol açıyor. İşte obezite hastalığının diğer sebepleri;
- Aşırı ve hatalı beslenme alışkanlıkları
- Yetersiz bedensel aktivite
- Yaş, cinsiyet
- Eğitim düzeyi, sosyo – kültürel etmenler
- Gelir durumu
- Hormonal ve metabolik etmenler
- Genetik etmenler
- Psikolojik problemler
- Sık aralıklarla fazla düşük enerjili diyetler uygulama
- Sigara- içki kullanım durumu
- Kullanılan bazı ilaçlar (antideprasanlar vb.)
- Doğum sayısı ve doğumlar arası süre
Obezitenin Niçin Olduğu Hastalıklar
Obezite kimsesiz bir hastalık olarak sayılabileceği gibi, bununla beraber bir takım hastalıklarında husule gelmesinde rol sahibidir. Obezite hastalığının ortaya çıkması ve tedavisinin yapılmaması ya da gecikmesi, aşağıda yer alan rahatsızlıkların oluşmasına sebep olabilir. Obezite tedavisi için uzmanların tavsiyelerine kulak vermemek ve yaşam biçimini obezitenin tedavisine kadar düzenlememek şu hastalıklara neden olacaktır;
- İnsülin direnci
- Tip 2 diyabet
- Hipertansiyon
- Koroner arter hastalığı
- Kan yağlarının yüksekliği
- Metabolik sendrom
- Safra kesesi hastalıkları
- Bazı kanser türleri (kadınlarda safra kesesi, endometriyum, yumurtalık ve meme kanserleri, erkeklerde ise kolon ve prostat kanserleri )
- Osteoartrit
- Felç
Uyku apnesi - Karaciğer yağlanması
- Astım
- Solunum zorluğu
- Gebelik komplikasyonları
- Menstruasyon düzensizlikleri
- Fazla kıllanma
- Ameliyat risklerinin artması
- Ruhsal sorunlar (Anoreksiya nevroza (yemek yemek yememe) ya da Blumia nevroza (kusarak yediği besinlerden yararlanmama), Binge eating (tıkınırcasına
yeme), gece yeme sendromu gibi ortaya çıkabilir veya bir şeyi daha artı yiyerek psikolojik doyum sağlamaya alıştırma) - Toplumsal uyumsuzluklar
- Özellikle sık aralıklarla kilo alıp verme sonucunda cilt altı yağ dokusunun pozitif olması nedeniyle deri enfeksiyonları, mantar enfeksiyonları
- Adale-iskelet sistemi problemleri
Obezite Hastalığı Tedavisi
Obezite kuvvet tedavi edilebilen ama tedavisi imkansız olmayan bir hastalıktır. Obezitenin tedavisinde farklı alanlara yönlendirilmiş yöntemler kullanılmaktadır. Bunlar;
- Hap tedavisi
- Perhiz (Besin tedavisi)
- Egzersiz
- Davranış terapisi ve
- Cerrahi tedavidir.
Hap tedavisi: İlaçlar önemli derecede kilo problemi olanlar için uygundur. Ayrıca bu ilaçların tiryakilik yapmaması için kontrollü ve gereken dozda, gereken sürede kullanımı önemlidir.
Diyet (Gıda) Tedavisi: Şahsi bir gıda programı hazırlanır. Amaç, Kas ve yaşamsal organlarda hücreli kaybı olmadan yağ depolarında azalma sağlamaktır. Vitamin, mineral ve elektrolit kaybı önlenerek gün içinde alınan enerjiyi azaltma sağlanır. Diyet ve beslenme tedavisinde günde 500-600 kalori kısıtlaması haftada 0.5 kg ve 6 ayda yüzde 10 kadar bir zayıflamaya niçin olur
Egzersiz Tedavisi: Yürek ve solunum kontrolden geçen hastalara gün içinde asgari 30-45 dakika çalışma hareketleri önerilir. Hafta 3-5 kere orta derecede yapılacak olan egzersiz hareketleri ile 2 bin kalori yakılması hedeflenir. Haftada 2 bin kalori yakımı için yürüyüşler, merdiven inip çıkmalar gibi egzersizler önerilir.
Davranış değişikliği tedavisi
- Kendi kendini gözlemleme
- Uyaran kontrolü
- Alternatif tutum geliştirme
- Pekiştirme, kendi kendini ödüllendirme
- Bilişsel bitmiş yapılandırma
- Sosyal destek
Cerrahi tedavi: Yukarıdaki obezite tedavi yöntemlerinin işe yaramadığı hastalarda son çare cerrahi Gaye, besinlerin gastrointestinal sistemde emilimlerini azaltmadır. bypass, gastroplasti, gastrik bantlama, gastrik balon vb. yöntemleri kullanılarak vücudun fazla yağ dokusundan uzaklaştırılması sağlanır. Fakat bu tedavi ardından da diyet ve egzersiz aralıksız devam ettirilmelidir. Huysuz durumda her yerde aynı sorunlar husule gelmeye başlayacaktır.